สำนักพัฒนาวิชาการเป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่สนับสนุนการจัดการเรียนการสอน ตั้งอยู่ ณ ห้องเลขที่ 1-230 อาคารอำนวยการ ชั้น 2 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ
ซึ่งเดิมใช้ชื่อว่า “สำนักวิทยบริการ” เริ่มจัดตั้งสำนักพร้อมการจัดตั้งมหาวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2535 โดยในขณะนั้นมี 2 แผนกคือ แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา และแผนกพัฒนาการเรียนการสอน ในปีการศึกษา 2537 ได้เปลี่ยนชื่อจากสำนักวิทยบริการเป็น “สำนักวิชาการ”
ต่อมาในปีการศึกษา 2540 ได้ปรับโครงสร้างการบริหารงานของมหาวิทยาลัย โดยปรับรวมหน่วยงานที่มีภารกิจหลักที่ใกล้เคียงและเกี่ยวข้องเข้ามาอยู่ด้วยกัน โดยรวมสำนักวิชาการ สำนักวิจัยและพัฒนา และศูนย์ฝึกอบรมเข้าไว้ด้วยกันภายใต้ชื่อ “สำนักพัฒนาวิชาการ” มีหน้าที่หลักในการพัฒนาคณาจารย์ในด้านต่าง ๆ ให้มีคุณภาพมากขึ้น
ในปีการศึกษา 2542 พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 กำหนดให้สถาบันการศึกษามีระบบประกันคุณภาพภายใน และต้องรับการประเมินคุณภาพจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษาทุก 5 ปี ดังนั้นเพื่อให้การประกันคุณภาพการศึกษาดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ มหาวิทยาลัยจึงจัดตั้งหน่วยประกันคุณภาพให้อยู่ภายใต้การดูแลของสำนักพัฒนาวิชาการ โดยมีหน้าที่รับผิดชอบประสานงานในการประกันคุณภาพภายในและภายนอก ดังนั้น จึงได้มีการปรับโครงสร้างองค์กรของสำนักพัฒนาวิชาการ โดยประกอบด้วย 5 แผนก ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. แผนกทุนการศึกษาและพัฒนาตำแหน่งทางวิชาการ
4. แผนกพัฒนาการสอนและฝึกอบรม
5. หน่วยประกันคุณภาพ
ในปีการศึกษา 2548 มหาวิทยาลัยได้ปรับโครงสร้าง บทบาท หน้าที่ของสำนักพัฒนาวิชาการ ทำให้มีการปรับชื่อของหน่วยงานระดับแผนกให้สอดคล้องกับหน้าที่ ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. แผนกพัฒนาคณาจารย์และตำแหน่งทางวิชาการ
4. แผนกพัฒนาการสอน
5. หน่วยประกันคุณภาพ
ในเดือนกุมภาพันธ์ 2550 มีการปรับโครงสร้าง โดยการย้ายแผนกพัฒนาการสอนไปอยู่กองบุคลากร จึงมีการปรับภาระงานและชื่อแผนกในสำนักพัฒนาวิชาการ ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. แผนกพัฒนางานวิชาการ
4. หน่วยประกันคุณภาพ
ในเดือนมีนาคม 2555 มีการปรับโครงสร้าง โดยการย้ายหน่วยประกันคุณภาพไปอยู่กองแผนและพัฒนา จึงมีการปรับภาระงานในสำนักพัฒนาวิชาการ ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. แผนกพัฒนางานวิชาการ
ในเดือนกันยายน ปีการศึกษา 2555 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติได้ปรับโครงสร้างการบริหารงานภายในของสำนักพัฒนาวิชาการโดยจัดตั้งศูนย์สหกิจศึกษา
สังกัดสำนักพัฒนาวิชาการ จึงมีหน่วยงานภายใน ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. แผนกพัฒนางานวิชาการ
4. ศูนย์สหกิจศึกษา
ในปีการศึกษา 2558 มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติได้ปรับโครงสร้างการบริหารงานภายในของสำนักพัฒนาวิชาการโดยจัดตั้งแผนกพัฒนาการเรียนการสอน
สังกัดสำนักพัฒนาวิชาการ จึงมีหน่วยงานภายใน ดังนี้
1. สำนักงานเลขานุการ
2. แผนกหลักสูตรและมาตรฐานการศึกษา
3. ศูนย์สหกิจศึกษา
4. แผนกพัฒนางานวิจัยและสื่อการเรียนรู้ (เปลี่ยนชื่อเป็น แผนกวิจัยและพัฒนางานวิชาการ ตั้งแต่ปีการศึกษา 2562 เป็นต้นไป)
5. แผนกพัฒนาการเรียนการสอน